Η Θεραπεία Εστιασμένη στη Συμπόνια (ΘΕΣ) – Compassion Focused Therapy, βασίζεται στην αναπτυξιακή και εξελικτική ψυχολογία, τη θεωρία του δεσμού, την νευροεπιστήμη και τη φιλοσοφία και χρησιμοποιεί τεχνικές από τη γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία, τη θεραπεία έκθεσης, την εικονοποίηση και άλλες προσεγγίσεις που ενδείκνυνται για κάθε περίπτωση. Οι έρευνες δείχνουν ότι η θεραπεία εστιασμένη στη συμπόνια είναι ιδιαίτερα βοηθητική σε ανθρώπους που είναι έντονα επικριτικοί με τον εαυτό τους και αποτελεσματική για την αντιμετώπιση κοινών προβλημάτων ψυχικής υγείας.
Κύριο θεμέλιο της θεραπείας είναι η δημιουργία μιας θεραπευτικής σχέσης αποδοχής, ασφάλειας και συνεργασίας. Ένα ιδιαίτερο συστατικό της ΘΕΣ αποτελεί η ψυχοεκπαίδευση των ανθρώπων σχετικά με τη λειτουργία του νου, τη λειτουργία των συναισθημάτων μας και πως αυτά διαμορφώνονται από τις εμπειρίες μας. Μέσα από αυτή τη διαδικασία θα μπορείτε να κατανοήσετε τις δυσκολίες σας ως μέρος της κοινής ανθρώπινης εμπειρίας και βοηθητικούς τρόπους με τους οποίους μπορείτε να τις διαχειριστείτε.
Στη Θεραπεία Εστιασμένη στη Συμπόνια, θεωρούμε ότι όταν ένας άνθρωπος βρίσκεται σε ένα ασφαλές, υποστηρικτικό περιβάλλον όπου βιώνει αποδοχή και εσωτερικεύει την εμπειρία της ασφάλειας τότε μπορεί να μάθει νέες συμπεριφορές – μέσω για παράδειγμα της θεραπείας έκθεσης ή εικονοποίησης – και να αντιμετωπίσει τις δυσκολίες του/της με μεγαλύτερη κινητοποίηση, δέσμευση και αποτελεσματικότητα.
Η Θεραπεία Εστιασμένη στη Συμπόνια και οι τεχνικές που εφαρμόζει μέσα από την καλλιέργεια της συμπόνιας (Εκπαίδευση του Συμπονετικού Νου) στοχεύει στο να παρέχει αυτό το περιβάλλον και να δημιουργεί τις συνθήκες ώστε ο κάθε άνθρωπος να μπορεί να αντιμετωπίζει με θάρρος και συμπόνια τις προκλήσεις της ζωής, να νιώθει σύνδεση με τον εαυτό και τους άλλους, να αναπτύσσεται με τον καλύτερο τρόπο και να απολαμβάνει τη ζωή του.
Γιατί να μάθετε να είστε συμπονετικοί με τον εαυτό σας;
Οι περισσότεροι από εμάς έχουμε μάθει να βοηθάμε και να είμαστε υποστηρικτικοί με τους γύρω μας όταν αντιμετωπίζουν κάτι δύσκολο αλλά συνήθως όταν πρόκειται για τον εαυτό μας μπορεί να μην είμαστε το ίδιο υποστηρικτικοί όταν νιώθουμε ανεπαρκείς, βιώνουμε μια αποτυχία ή δυσκολία. Για παράδειγμα, σπάνια θα πάρουμε το πρωί έναν φίλο μας τηλέφωνο να του υπενθυμίσουμε ξανά ότι την προηγούμενη μέρα έκανε ένα λάθος στη δουλειά ή ότι μπορεί να έχει ντροπιαστεί για αυτό, ότι οι άλλοι είναι καλύτεροι από αυτόν. Ή σπάνια θα κρατάμε έναν φίλο μας ή μία φίλη μας ξύπνιο το βράδυ μέχρι να του απαριθμήσουμε όλες του τις ατέλειες και σφάλματα. Αντίθετα, πόσοι από εμάς, όταν έχουμε κάνει κάποιο λάθος ή νιώθουμε ανεπαρκείς δεν έχουμε ξενυχτήσει με επικριτικές σκέψεις ή περνάμε την ημέρα μας φέρνοντας στο μυαλό μας ξανά και ξανά λάθη, αδυναμίες και ατέλειες που πιστεύουμε ότι έχουμε συγκρίνοντας τον εαυτό μας με τους άλλους;
Σύμφωνα με έρευνες από όλο τον κόσμο, όταν μαθαίνουμε να είμαστε συμπονετικοί με τον εαυτό μας, όπως και για τους αγαπημένους μας, αντιμετωπίζουμε τις δυσκολίες μας με μεγαλύτερη επιτυχία, νιώθουμε λιγότερη ντροπή για τις ανεπάρκειές μας, έχουμε λιγότερη ανησυχία, λιγότερη κατάθλιψη, άγχος και στρες. Επίσης είμαστε λιγότερο επικριτικοί με τον εαυτό μας και αντίστοιχα είμαστε πιο ανοιχτοί στο να λαμβάνουμε υποστήριξη από τους άλλους, βιώνουμε μεγαλύτερη ευεξία, κινητοποίηση, καλύτερες διαπροσωπικές σχέσεις και απολαμβάνουμε μεγαλύτερη ικανοποίηση από τη ζωή.
Τι καλύτερο λοιπόν από το να φερόμαστε στον εαυτό μας όπως και στους ανθρώπους για τους οποίους νοιαζόμαστε;
Η συμπόνια είναι αδυναμία;
Η έννοια της συμπόνιας κάποιες φορές μπορεί να συγχέεται με την έννοια της λύπησης ή του οίκτου ή το να ξεφεύγει κανείς από τις ευθύνες του. Όπως καταλαβαίνετε, στη θεραπεία δεν έχουμε καμία τέτοια πρόθεση να λυπάστε τον εαυτό σας ή τους άλλους ή να υποφέρετε από καταστάσεις και συμπεριφορές που σας φέρνουν δυστυχία!
Ο τρόπος που αναφερόμαστε στη συμπόνια στη θεραπεία αφορά ουσιαστικά στο να αναγνωρίζουμε τον πόνο που νιώθουμε εμείς ή οι άλλοι γύρω μας και να υιοθετούμε βοηθητικούς τρόπους για να τον αντιμετωπίσουμε. Μέσα από τη θεραπεία μαθαίνουμε πως να είμαστε συμπονετικοί με τον εαυτό μας για να τον βοηθάμε και να τον υποστηρίζουμε όπως θα κάναμε σε ένα καλό μας φίλο ή ένα μέλος της οικογένειάς μας.
Η συμπόνια επίσης δεν είναι ένα τρυφερό συναίσθημα, να είμαστε καλοί με τον εαυτό μας και τους άλλους ή να απαλλασσόμαστε από τις ευθύνες μας. Πολλές φορές, μπορεί να πρέπει να κάνουμε κάτι για το οποίο φοβόμαστε όπως για παράδειγμα να μιλήσουμε σε κάποιον θέτοντας όρια ή να κάνουμε μια ιατρική εξέταση που αποφεύγουμε ή να φροντίσουμε την υγεία μας διακόπτοντας συνήθειες που μας ευχαριστούν. Και αυτό μπορεί να μην είναι καθόλου τρυφερό και ευχάριστο στην αρχή!
Επομένως η συμπόνια έχει τρεις σημαντικές ιδιότητες:
– Δύναμη και θάρρος (για να πλησιάσουμε κάτι που μας έχει πονέσει/δυσκολεύει)
– Σοφία (οι γνώσεις που θα μας βοηθήσουν να αντιμετωπίσουμε τις δυσκολίες μας)
– Δέσμευση (το κίνητρο που μας εμπνέει και μας καθοδηγεί στο να βοηθήσουμε τον εαυτό μας (και τους άλλους) αντί να τον βλάπτουμε ή να τον αφήνουμε να υποφέρει).
Ως θεραπεύτρια θα σας υποστηρίξω στο να αναπτύξετε αυτή τη συμπονετική δύναμη για να διαχειριστείτε τις δυσκολίες που βιώνετε στη ζωή σας. Αυτή θα είναι μία δεξιότητα και στάση που μπορείτε να κρατήσετε και μετά το πέρας της θεραπείας ώστε να αντιμετωπίζετε μελλοντικές δυσκολίες και να απολαμβάνετε τη ζωή σας!